“Interieurrestauratie is mijn passie geworden, mijn kleine bijdrage aan het behoud van het Belgisch patrimonium”
Ruben Willaert NV is gespecialiseerd in archeologisch onderzoek, restauratie en decoratie. Het bedrijf won de Decoratie Award Ambachtelijke technieken voor de interieurschilderwerken en restauratie van de Sint-Hermesbasiliek in Ronse. De restauratie nam bijna twee jaar in beslag.
Fijn restauratiewerk
Het hoofdkantoor van Ruben Willaert NV is gevestigd in Brugge en heeft nog een tweede kantoor in Geel. “We zijn gespecialiseerd in het fijne restauratiewerk. We gaan eigenlijk nog een stap verder dan de meeste schilderbedrijven. Zo zetten we in op materiaal- en bouwtechnisch onderzoek, op heel fijne restauraties en decoraties. Onze afdeling archeologie maakt archeologische nota’s op en voert archeologische onderzoeken uit. Meer en meer hebben we ons gespecialiseerd in archeologische onderzoeken in een stedelijke omgeving”, vertelt Luk Ghys.
Gedeelde passie
Luk Ghys is hoofd van de afdeling restauratie en onderzoek. Hij coördineert, maakt de prijzen en volgt de werken op. “Van opleiding ben ik ingenieur bouwkunde. In het begin van mijn carrière ben ik toevallig in de restauratiewereld terechtgekomen. Mijn eerste project bijvoorbeeld was in het Bisschoppenpaleis in Antwerpen. Daar heb ik mijn passie gevonden. Gaandeweg heb ik me verdiept in de materie en me gespecialiseerd in interieurrestauratie. Ik noem het mijn kleine bijdrage aan het behoud van het Belgisch patrimonium.”
“In totaal telt het bedrijf 40 werknemers waarvan het overgrote deel werkzaam is in de archeologieafdeling. De restauratieafdeling is een pak kleiner met een team van zes gespecialiseerde mensen - soms aangevuld met zelfstandige restaurateurs - die hoofdzakelijk decoratieve en restauratieve schilderwerken uitvoeren en een stukadoor die gespecialiseerd is in ornamenten, lijstwerk en speciaal pleisterwerk. Zelf sta ik niet op de werf. Sommigen hebben een universitaire achtergrond in conservatie en restauratie. Mijn team is even gepassioneerd als ik en weet waar ze mee bezig is. We willen de restauratieafdeling - die nu nog een kleinere afdeling binnen het bedrijf is – laten groeien op een hoogstaand niveau.”
Type projecten
“Onze partners zijn vooral architecten, investeerders, ontwikkelaars en de overheid. Het grootste pakket van onze opdrachten zijn openbare, historische gebouwen. We doen een tiental projecten per jaar en iets meer archeologische onderzoeken. Bij grote opdrachten - zoals de restauratie van de basiliek – was het hele team bijna twee jaar aan het werk. Op dat moment nemen we enkel kleine opdrachten erbij aan. We kunnen twee à drie grote opdrachten aan per jaar."
"We zijn ook actief in de herbestemming van historische gebouwen zoals kerken, kloosters. We onderzoeken de mogelijkheden? Wat zijn de problematieken waar we mee te maken zullen hebben, waar moeten we rekening mee houden? Welke materialen moeten we gebruiken? Ondertussen zijn dergelijke onderzoeken onze corebusiness geworden.”
“Hier onderzoeken we hoe een gebouw bouwtechnisch werd gebouwd. Hoe de bouwfysische toestand van het gebouw is, en hoe deze werd afgewerkt. Deze onderzoeken dienen vooral om de onvoorziene omstandigheden tijdens het verbouwen zo beperkt mogelijk te houden.”
Uitdagingen
“We merken dat er steeds meer aandacht besteed wordt aan onderzoeken in de ontwerpfase. Toch is het belang ervan nog niet voor iedereen duidelijk. Deze onderzoeken bieden nochtans essentiële inzichten in wat niet zichtbaar is met het blote oog, zoals de staat van verborgen bouwmaterialen. Deze informatie is cruciaal om een realistische inschatting te maken van de uiteindelijke verbouwingskost."
"Naast bouwtechnische en bouwfysische aspecten is ook de historische afwerking van het gebouw belangrijk om in kaart te brengen. Dit gebeurt via materiaaltechnisch onderzoek. Daarbij wordt onderzocht welke verflagen of afwerkingen zich in een historisch interieur bevinden. Vaak blijkt dat onder een monochrome verflaag nog een decoratieve oorspronkelijke afwerking schuilgaat."
"Het doel van dit onderzoek is dus niet alleen het achterhalen van de historische afwerkingen, maar ook het beoordelen van hun staat en het formuleren van mogelijke restauratieopties. Deze informatie wordt vervolgens verwerkt in het restauratiebestek."
"Aan de hand van deze onderzoeken kan een proefrestauratie uitgevoerd worden. Tijdens deze fase worden verschillende technieken getest om tot een geschikte restauratieaanpak te komen en een helder beeld te krijgen van het beoogde eindresultaat. Zo’n proefrestauratie biedt verschillende voordelen. De klant krijgt een visueel idee van het eindresultaat. De architect kan een correct en onderbouwd bestek opstellen. Voor de uitvoerders is er een duidelijke resultaatsverbintenis. En omdat er vaak enige tijd zit tussen ontwerp en uitvoering, laat deze proefrestauratie toe om bij te sturen indien nodig."
Sint-Hermesbasiliek
Bij de renovatie van de Sint-Hermesbasiliek werden voornamelijk de verschillende kapellen onder hun vakkundige handen in hun oorspronkelijk staat hersteld. Het bestaande schilderwerk bleef zoveel mogelijk behouden, hier en daar aangevuld met nieuw schilderwerk. “De kapellen waren heel zwaar aangetast door vocht en door zouten. We hebben het pleisterwerk en verfschilfers gefixeerd. Vervolgens hebben we dit aangevuld met nieuwe sjablonering zodat je nauwelijks het onderscheid ziet tussen oud en nieuw."
"Tekeningen en motieven in bladgoud maar evengoed beelden, schilderijen, biechtstoelen en preekstoel zijn ter plaatse gerestaureerd. Het volledige pleisterwerk van het interieur van de basiliek is vernieuwd. Een aantal jaren geleden - in een vorige fase van de restauratie van de Sint-Hermesbasiliek – hebben we een, zoals boven beschreven, proefrestauratie uitgevoerd,” vertelt Luk Ghys.
Decoratie Award ambachtelijke technieken
Wat betekent deze erkenning voor het bedrijf?
“De reden van de inschrijving was om erkenning te geven aan mijn team omdat ik enorm trots op hen ben. Ik wou aan de award deelnemen omdat het een mooi gebaar van dankbaarheid is naar hun toe. Zij hebben die award gewonnen.”
Maak je deze overwinning kenbaar in je communicatie?
“We hebben onze overwinning vermeld op LinkedIn en op onze sociale media. We merken dat de Decoratie Awards meer en meer gevolgd worden. We werden hierop positief aangesproken.”
Heeft het winnen van deze award geleid tot nieuwe zakelijke kansen of samenwerkingen?
“We werken vooral met openbare aanbestedingen. Het label dat we kregen, heeft hierop niet veel invloed of betekent geen toegevoegde waarde. Particulieren die een historisch gebouw bezitten, komen soms ook bij ons terecht. Bij grotere projecten sta je in concurrentie met andere inschrijvers. Deze erkenning laat wel zien dat we goed bezig zijn en staan voor kwaliteit.”
"Sinds kort maakt ‘Ruben Willaert nv’ deel uit van de United Expert Group. Dit is een samenvoeging van verschillende bedrijven die diensten aanbieden en tevens elkaar kunnen versterken zoals ‘Erfgoed en Visie’, een restauratie-architectenbureau maar evengoed adviesbureaus in andere sectoren. De bedoeling van deze groep is dat iedereen die advies nodig heeft over Erfgoed, Industrie, landbouw hier zijn weg kan vinden."
